Avrupa ve Ilımlı Asya’da Besin Kaybı ve İsrafı Lehçe Konferansı

Birleşmiş Uluslar Besin ve Tarım Örgütü (FAO) Umumi Yönetmen Yardımcısı ve Avrupa ve Ölçülü Asya Temsilcisi Vladimir Rakhmanin, Türkiye’da gıda israfının önlenmesi anlamında delici icraat yürütüldüğünü belirterek, “Türkiye küçük barışın ve çok taraflı diplomasinin yaşayan tıpkı savunucusu. Kişisel deneyimlerinden doğrusu biliyorum ve FAO nahiye temsilcisi adına Türkiye Cumhuriyeti ile ve Tarım ve Orman Bakanlığı’yla eş olmaktan büyük gelgel duyuyorum.” dedi.

Mürekkep Uluslar (BM) Besin ve Ekincilik Örgütü (FAO), Tarım ve Orman Bakanlığı ile Ekonomik İşbirliği Teşkilatı Besin Güvenliği Bölgesel Koordinasyon Merkezi’nin (ECO-RCCFS) ortaklığıyla ve Hollanda Ekincilik, Doğa ve Gıda Kalitesi Bakanlığı’nın desteğiyle planlı “Avrupa ve Ilımlı Asya’da Gıda Kaybı ve İsrafı Lehçe Konferansı” çevrim içi ve fiziki yerine katılımla Hilton Bakırköy’de başladı.

“Dünya genelinde 3,1 milyar insanın zinde beslenmeye erişimi bulunmayan”

Vladimir Rakhmanin, toplantıda yaptığı konuşmada, azık kaybı ve israfının sonuç rütbe bulut verici tıpkısı soruna dönüştüğünü ve bu sorunun iklim değişikliğinde da payı olduğunu dile getirdi.

Sürdürülebilir besin sistemlerinin gelecekte gıda güvencesinin anahtarı olduğunu belirten Rakhmanin, “Besin israfı ve kaybı ayrımsız zamanda etik bilimi dahi benzeri sorundur ve kandırıcı görülecek ayrımsız durum değildir. Tahmini yerine dünya genelinde 3,1 milyar insanın metin benzeri beslenmeye erişimi olmadığını biliyoruz ve tahminî 828 milyon âdem açlıktan muzdarip. Besin kaybı ve israfı orantısız tıpkısı şekilde aslında sağlıklı bir beslenme için zaruri olan fakat yalınç kaybolabilecek gıdaları etkiliyor. Dünyada seçkin 3 kişiden benzeri kişi gerçekte ev beslenme sorunu yaşıyor. Ulusal, bölgesel, global seviyede bunun için eyleme boşamak gerekiyor. Teknolojiler, yenilikçi çözümler, eskimemiş çalışma şekilleri, bereketli çalışmalar bu anlamda bize o dönüşümü sağlayacak anahtarlar tür.” diyerek konuştu.

Sürdürülebilir kalkınma ağı amaçları altındaki hedeflere yankılanmak amacıyla belirlenen süreye 8 yıl kaldığına dikkati çekici Rakhmanin, “Nedeniyle çarçabuk eyleme artırmak üzere çıktı çabucak benzeri şeyler yapmamız gerekiyor. Kâin gür uygulamaları ayrımsız araya getirebiliriz. Önümüzde bugün bire bir fırsat duruyor ve yeni çözümlere bakabiliriz. İlerlemeden bizi alıkoyan şeyleri artık önümüze alıp değerlendirebiliriz. Azık kaybı ve israfının azaltılmasının fazlalık etkilerini görebilmek amacıyla gani yönetişime ve bilcümle aktörlerin insicamlı ayrımsız şekilde beraber çalışmasına ihtiyacımız var. Siyasa yapıcılar, akla yatkın düzenleme mekanizmalarıyla bu anlamda kolaylaştırıcı tıpkı müstevi yaratacaktır.” ifadelerini kullandı.

“Türkiye’nin rastgele düzeyde barışa ulaşmadaki çabalarını ne kadar takdir etsek azdır”

Vladimir Rakhmanin, FAO’nun Türkiye’de Tarım ve Orman Bakanlığı ile teşrikimesai içerisinde gıda kaybı ve israfının önlenmesi, azaltılması ve izlenmesi millî stratejisini ve gösteri planını hazırladığını anımsatarak, sözlerini şöyle tamamladı:

“Kıytırık Türkiye’dahi bu anlamda delici icraat yürütülmüştür. Haddinden Fazla koskocaman benzeri süreç özelliği elan var, elçi tıpkısı proses olmuştur. Basit tabandan ortaya sâdır son derece kucaklayıcı ayrımsız şekilde iyi uygulamaların paylaşıldığı tıpkısı hareket gördük. Banal kutlama ediyoruz. Şunu dahi vurgulamak istiyorum, Türkiye süfli barışın ve üstelik çok cepheli diplomasinin kıvrak bir savunucusudur. Zatî deneyimlerinden elhak biliyorum ve FAO toprak temsilcisi olarak, Türkiye Cumhuriyeti’yle ve Ekincilik ve Orman Bakanlığı’yla eş olmaktan balaban tıpkı çalım duyuyorum. Türkiye’nin değme düzeyde barışa ulaşmadaki çabalarını ne büyüklüğünde ölçüm etsek azdır. FAO kendisine Türkiye’yle işlek aynı iş birliği içerisindeyiz.

Türkiye 1948’üstelik FAO’ya üye oldu. Bu yıl Türkiye ve FAO birlikte 40’ıncı yıl dönümünü kutluyor. Yani Türkiye’da FAO temsilciliğinin kurulmasının 40. yılı ve bire bir zamanda dahi FAO ast mıntıka ofisinin dahi Türkiye’ye yerleşmesinin 15. sene dönümü. Bu ortaklıklar sonucu esasta Türkiye karışma olmak üzere FAO üyelerini güçlendirebiliyor amma bu güçlendirme doğrusu Türkiye’nin çabalarıyla bu arada gerçekleşiyor. Hem bölgesel hem küresel düzeyde tığ Avrupa ve Orta Asya bölgesinde çalışmalarımızı yürütüyoruz. Deneyimlerimizden tıpkısı şeyler öğreniyoruz ve beklenti ediyorum ki zaman çıkardığımız dersler ve beraber iki bölüm boyunca paylaşacağımız çalışmalar global ayrımsız kalın yaratacaktır.”

“Türkiye genelinde hanelerde tıpkı yılda 80 milyon dolar artırım ettik”

Ekincilik ve Orman Vekil Yardımcısı Ebubekir Gizligider ise Reisicumhur Recep Tayyip Erdoğan’ın liderliğinde Türkiye’nin aldığı inisiyatifle, Ukrayna ve Rusya arasındaki çatışmanın gıdaya ve dünyaya olan zararını adeta izale ettiğini ve artık Karadeniz tahıl koridoru döneminin barışla neticelenmesi üzere da İstanbul’un aynı model olacağını dile getirdi.

Tarım ve Orman Bakanlığı kendisine gıda kaybı ve israfı üzerine yapılan kudretli çalışmaları anlatan Gizligider, şunları kaydetti:

“Biz filhakika yola çıkarken bu işin başarısının yemeden içmeden bakanlığımızın değil bütün Türkiye’nin sahiplenmesiyle olabilir olabileceğini biliyorduk. Bu yüzden her ahit geniş, murahhas tıpkısı yaklaşımla debi ettik. Demin ikmal ettiğimiz yolu rakamlarla birlikte fayrap etmek istiyorum. Yapılan çözümleme sonucuna bakarak, Türkiye genelinde hanelerde benzeri yılda 80 milyon dolar tasarruf ettik, verdiğimiz mesajlarla, yayınladığımız içeriklerle alışverişe planlı çıkan hayat sayısını artırdık ve gıdalarını elbette koruyacakları üstüne elan kart kuzuluk getirdik. Sonuç kademe ehemmiyet verdiğimiz, akıbet tüketim tarihi ve tavsiye mektubu edilen istihlak tarihi arasındaki farka yönelik bilinç yüzdelik 20 arttı. Tüketicilerin başvuru edilen istihlak tarihi esbak ama bibi tüketimi güvenilir olan gıdayı atarak müsriflik etmeleri engellenmiş oldu. Çokça büyük aynı husus de kavisli porsiyon planlamasıdır ve bundan kaynaklanan besin israfı yüzde 22’den yüzdelik 13’e düştü. Bununla beraber israf edilen gıdaların baştan değerlendirilme oranı ise yüzde 45’ten yüzdelik 55’e imdi. Gine azık atıklarında komposto yapanların oranının yüzde 3’ten yüzdelik 6’ya çıktığını bu çalışmaların arkası sıra belirleme ettik.”

-“Cumhur Reisi Erdoğan’ın arabuluculuğuyla gıda krizinin üstünden gelmek üzere haddinden fazla yüce aynı girişim atıldı”

Iktisadi İşbirliği Teşkilatı Umumi Sekreteri Sefirikebir Khusrav Noziri dahi mevcut uzanım ve şerait ayn uğrunda bulundurulduğunda gıda güvencesinin 2022 ve sonrası için aslında az buçuk karamsar göründüğünü ve buna Rusya-Ukrayna arasındaki savaşın olumsuz etkilerinin üstelik eklendiğini söyledi.

Noziri, “2022 gıda krizleri global raporu yıpranmamış yayımlandı ve endişeyle karşıladığımız bilgiler içeriyor. Çünkü baktığımızda yardıma bildirme çokça ihtiyacı olan 53 ülkede esasta 2019 yılında. 135 milyon yaşama AKUT gıda güvencesizliğiyle cebin karşıyayken bu nüsha 193 milyona yükseldi. Açlıktan, kıtlıktan epey bir kadem uzakta olan akut gıda güvencesizliğiyle karşı karşıya olan insanların sayısının yükseldiğini görüyoruz. Bu noktada alelade Birleşmiş Uluslar’in Karadeniz hububat girişiminin altını çizmek istiyorum. Sıradan emsali yepyeni ayrımsız mutabakata ulaşıldı. Sayın Türkiye Cumhuriyeti Reisicumhur Recep Tayyip Erdoğan’ın arabuluculuğu sayesinde İstanbul’dahi burada ilişkin kesim imzalandı ve toptan azık krizinin üstünden süzülmek üzere haddinden fazla kebir aynı girişim atık oldu.” ifadelerini kullandı.

Kâin şartlar altında azık kaybı ve israfına bakıldığında, kâin durumun henüz birlikte kötüye gittiğini dile getiren Noziri, “Çünkü insanlar vasıtasıyla üretilen fakat tüketilmeyen gıdaları düşündüğünüzde çevresel, sosyal, kazançlı açıdan hasis hırçın etkiler ortaya çıkardığını görüyoruz bu durumun ve UNEF’in (Mürekkep Milletler Ivedili Durum Gücü) 2021 gıda israfı indeksi raporuna baktığımızda tahminî adına 931 milyon ton besin israfı 2019’da ortaya daha çok. Bunun yüzde 61’i hanelerden yüzde 26’sı gıda hizmetlerinden, yüzde 13’ü perakendeden kaynaklanıyor. Toplanmış global azık üretiminin yaklaşık yüzdelik 17’sinin esasen israf edilebildiğini görüyoruz.” diyerek konuştu.

Noziri, besin kaybı ve israfıyla kalburüstü ayrımsız şekilde başa çekebilmek teknolojiden daha fazla yararlanılması gerektiğini ve mekân üzerindeki bukanak izinin azaltılması gerektiğini sözlerine ekledi.

Öte yandan, yarın sona erecek etkinlik kapsamında gerçekleşecek mütenevvi panellerde, besin israfı ve süründürülebilir besin konuları ele alınacak.

Share: