Türkiye İstatistik Kurumu ile Tecim Bakanlığı aksiyon birliğiyle genel ticaret sistemi çerçevesinde üretilen eğreti aut tecim verilerine göre; ihracat 2022 yılı Eylül ayında, ayrımsız esbak yılın tıpkısı ayına bakarak yüzdelik 9,2 artarak 22 bilyon 612 milyon dolar, ithalat yüzde 38,1 artarak 32 bilyon 208 milyon dolar yerine gerçekleşti. Bayburt’ta ilkgüz umumi tecim sistemine göre dış satım 44 dolar, dış alım 3 bin dolar oldu.
Familya-Ilkgüz döneminde dış satım yüzdelik 17,0, dış alım yüzdelik 40,4 arttı. Umumi ticaret sistemine bakarak dış satım 2022 yılı Ev-Eylül döneminde benzeri eski yılın bire bir dönemine göre yüzdelik 17,0 artarak 188 bilyon 152 milyon dolar, ithalat yüzde 40,4 artarak 271 milyar 249 milyon dolar olarak gerçekleşti.
Ilkgüz ayında erke ürünleri ve altın dünya ihracat yüzde 4,4, ithalat yüzdelik 10,9 arttı. Erke ürünleri ve parasal olmayan değerli aut dış satım, 2022 Eylül ayında yüzde 4,4 artarak 19 milyar 901 milyon dolardan, 20 milyar 779 milyon dolara yükseldi.
Eylül ayında enerji ürünleri ve parasal olmayan kızıl hariç ithalat yüzdelik 10,9 artarak 18 bilyon 571 milyon dolardan, 20 bilyon 602 milyon dolara yükseldi.
Enerji ürünleri ve akçasal sıfır altın aut aut tecim ilavesi Eylül ayında 177 milyon dolar namına gerçekleşti. Aut tecim hacmi yüzde 7,6 artarak 41 bilyon 381 milyon dolar adına gerçekleşti. bahis konusu ayda erke ve değerli dış ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzdelik 100,9 oldu.
Dış tecim açığı Ilkgüz ayında yüzdelik 268,1 arttı. Ilkgüz ayında dış tecim açığı aynı geçmiş yılın benzeri ayına göre yüzde 268,1 artarak 2 bilyon 607 milyon dolardan, 9 milyar 595 milyon dolara yükseldi. İhracatın ithalatı istikbal oranı 2021 Ilkgüz ayında yüzde 88,8 iken, 2022 Eylül ayında yüzde 70,2’ye geriledi.
Dış tecim açığı Sülale-Ilkgüz döneminde yüzde 156,3 arttı. Sülale-Ilkgüz döneminde dış ticaret açığı yüzdelik 156,3 artarak 32 milyar 423 milyon dolardan, 83 bilyon 97 milyon dolara yükseldi. İhracatın ithalatı karşılama oranı 2021 Aile-Eylül döneminde yüzdelik 83,2 iken, 2022 yılının bire bir döneminde yüzdelik 69,4’e geriledi.
Ilkgüz ayında imalat sanayinin bütün ihracattaki payı yüzdelik 95,3 oldu. Kazançlı faaliyetlere göre ihracatta, 2022 Ilkgüz ayında imalat sanayinin payı yüzdelik 95,3, ekincilik, ormancılık ve balıkçılık sektörünün payı yüzde 2,6, madencilik ve taşocakçılığı sektörünün payı yüzdelik 1,5 oldu.
Ev-Eylül döneminde iktisadi faaliyetlere bakarak ihracatta imalat sanayinin payı yüzde 94,7, tarım, ormancılık ve balıkçılık sektörünün payı yüzde 2,9, madencilik ve taşocakçılığı sektörünün payı yüzdelik 1,9 oldu.
Eylül ayında aleniyet mallarının toplam ithalattaki payı yüzde 80,3 oldu. Degaje konuşu gruplar sınıflamasına bakarak ithalatta, 2022 Ilkgüz ayında uzaklık mallarının payı yüzde 80,3, sermaye mallarının payı yüzdelik 11,1 ve istihlak mallarının payı yüzdelik 8,5 oldu.
İthalatta, 2022 Sülale-Eylül döneminde meydanlık mallarının payı yüzdelik 81,4, resülmal mallarının payı yüzdelik 10,7 ve tüketim mallarının payı yüzdelik 7,8 oldu.
Ilkgüz ayında genişlik fazla ihracat yapılan mevki Almanya oldu. Ilkgüz ayında ihracatta geçmiş sırayı Almanya aldı. Almanya’ya yapılan ihracat 2 milyar 3 milyon dolar olurken, bu ülkeyi sırasıyla; 1 milyar 378 milyon dolar ile BENDE, 1 bilyon 277 milyon dolar ile Irak, 1 milyar 205 milyon dolar ile Bir Kraliyet, 1 bilyon 147 milyon dolar ile Rusya Federasyonu takip etti. İlk 5 ülkeye yapılan dış satım, bütün ihracatın yüzde 31,0’ını oluşturdu.
Ocak-Ilkgüz döneminde ihracatta ilk sırayı Almanya aldı. Almanya’ya yapılan ihracat 15 bilyon 777 milyon dolar olurken, bu ülkeyi sırasıyla; 12 bilyon 746 milyon dolar ile ABD, 9 milyar 885 milyon dolar ile Irak, 9 bilyon 801 milyon dolar ile Mürekkep Kraliyet, 9 bilyon 268 milyon dolar ile İtalya ve strateji etti. İlk 5 ülkeye yapılan dış satım, bütün ihracatın yüzde 30,5’ini oluşturdu.
İthalatta Rusya Federasyonu geçmiş sırayı aldı. Ilkgüz ayında Rusya Federasyonu’ndan yapılan ithalat 6 milyar 226 milyon dolar olurken, bu ülkeyi sırasıyla; 3 bilyon 709 milyon dolar ile Çin, 2 bilyon 129 milyon dolar ile İsviçre, 2 bilyon 37 milyon dolar ile Almanya, 1 milyar 512 milyon dolar ile ESIR izledi. İlk 5 ülkeden yapılan dış alım, hep ithalatın yüzde 48,5’ini oluşturdu.
Aile-Ilkgüz döneminde ithalatta önce sırayı Rusya Federasyonu aldı. Rusya Federasyonu’ndan yapılan dış alım 44 bilyon 638 milyon dolar olurken, bu ülkeyi sırasıyla; 31 milyar 742 milyon dolar ile Çin, 17 bilyon 364 milyon dolar ile Almanya, 11 bilyon 807 milyon dolar ile KÖLE, 10 bilyon 330 milyon dolar ile İtalya izledi. İlk 5 ülkeden yapılan dış alım, hep ithalatın yüzde 42,7’sini oluşturdu.
Zaman ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye bakarak dış satım yüzde 0,8 arttı. Zaman ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre; 2022 yılı Ilkgüz ayında ayrımsız önceki taban göre ihracat yüzde 0,8 artarken, dış alım yüzdelik 1,3 azaldı. Takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ise; 2022 yılı Eylül ayında benzeri eski yılın tıpkısı ayına göre dış satım yüzdelik 9,5, ithalat yüzde 38,9 arttı.
Efdal teknolojili ürünlerin imalat endüstri ihracatı içindeki payı yüzde 2,6 oldu. Teknoloji yoğunluğuna göre dış tecim verileri, ISIC Rev.4 sınıflaması süresince saha kayran imalat endüstri ürünlerini kapsıyor. Eylül ayında ISIC Rev.4’e göre imalat sanayi ürünlerinin toplam ihracattaki payı yüzde 95,3’tür. Yüksek uygulayım bilimi ürünlerinin imalat uran ürünleri ihracatı içindeki payı yüzde 2,6’dır. Sülale-Ilkgüz döneminde ISIC Rev.4’e bakarak imalat uran ürünlerinin mecmu ihracattaki payı yüzdelik 94,7’dir. Ev-Eylül döneminde yüksek uygulayım bilimi ürünlerinin imalat sanayi ürünleri ihracatı içindeki payı yüzdelik 2,8’dir.
Ilkgüz ayında imalat endüstri ürünlerinin toplanmış ithalattaki payı yüzdelik 73,5’tir. Yüksek teknoloji ürünlerinin imalat endüstri ürünleri ithalatı içindeki payı yüzdelik 9,1’dir. Aile-Ilkgüz döneminde imalat endüstri ürünlerinin bütün ithalattaki payı yüzde 70,5’tir. Ev-Eylül döneminde faziletli teknoloji ürünlerinin imalat uran ürünleri ithalatı içindeki payı yüzde 9,7’dir.
Hususi tecim sistemine bakarak ihracat 2022 yılı Ilkgüz ayında 20 bilyon 633 milyon dolar oldu. Özel tecim sistemine göre, 2022 yılı Eylül ayında, dış satım bire bir önceki yılın bir ayına bakarak yüzde 5,5 artarak 20 milyar 633 milyon dolar, dış alım yüzdelik 35,4 artarak 30 milyar 188 milyon dolar kendisine gerçekleşti.
Eylül ayında dış ticaret açığı yüzdelik 248,9 artarak 2 milyar 739 milyon dolardan, 9 milyar 555 milyon dolara yükseldi. İhracatın ithalatı istikbal oranı 2021 Eylül ayında yüzdelik 87,7 iken, 2022 Eylül ayında yüzde 68,3’e geriledi.
İhracat 2022 yılı Aile-Ilkgüz döneminde 175 bilyon dolar oldu. Hususi tecim sistemine göre ihracat, 2022 yılı Sülale-Ilkgüz döneminde, aynı eski yılın bire bir dönemine bakarak yüzdelik 14,8 artarak 175 bilyon dolar, dış alım yüzdelik 37,7 artarak 225 bilyon 674 milyon dolar yerine gerçekleşti.
Ocak-Ilkgüz döneminde dış tecim açığı yüzdelik 142,0 artarak 33 bilyon 330 milyon dolardan, 80 milyar 674 milyon dolara yükseldi. İhracatın ithalatı gelecek oranı 2021 Ev-Eylül döneminde yüzdelik 82,1 iken, 2022 yılının ayrımsız döneminde yüzdelik 68,4’e geriledi. – BAYBURT
