Kudüs’ü Mardin’e benzeten Dr. Karadeniz: “Mardin’üstelik konfor ve lükse aldananlar geçmişe ahit yaşayabiliyor”
MARDİN – Mardin Artuklu Üniversitesi Sosyoloji Bölümü Doç. Dr. Sıtkı Karadeniz, Mardin’in iki ayrı site olarak görüldüğüne değinerek, “İlk başlarda yeni Mardin’de, konfor ve lükse aldanıp gitmiş olanlardan bazen mankafa dönüşler dahi bahis konusu olabiliyor. Eskimemiş şehirde yaşayanların, Mardin’birlikte yaşadıkları duygusuna erbap olduklarını söylememiz print” dedi.
Mardin Artuklu Üniversitesi Sosyoloji Bölümü Doç. Dr. Sıtkı Karadeniz, Mardin’de iki site algısı olduğu değerlendirmesinde bulundu. Üst Mardin’in daha çağ düz, insanın bayındır edebileceği, geriye çevrik ihtisas yoğunlukları yaşanabileceğini rapor fail Dr. Karadeniz, bunun örneklerini gördüğünü aktararak, “Eskimemiş şehirde yaşayanların, Mardin’dahi yaşadıkları duygusuna ehil olduklarını söylememiz print, bu duyguyu sakat Mardin’dahi fakat yaşayabiliyorlar. Onun üzere dahi bir süre bakir Mardin’dahi yaşadıktan bilahare bozuk Mardin’e dönenler oluyor. İlk başlarda eskimemiş Mardin’üstelik konfor ve lükse aldanıp gitmiş olanlardan hoşgörüsüz dönüşler da söz konusu olabiliyor” dedi.
“Burada sokaklar var, sokağı paylaşan insanlar birbirleri ile komşuluk ilişkileri yaşarlar”
Dr. Karadeniz, Mardin’in, kullanılmamış Mardin ve bozuk Mardin adına tanımlanan ayrımsız yapısı olduğunu dile getirerek, “Yeni Mardin kendisine adlandırdığımız saha, 1990’lı yılların başında yerleşime küşade ve şu anda nüfusun şanlı benzeri kısmını barındırıyor. Orada bulunan nüfusun çoğunluğu bozuk Mardin’den gidenlerden oluşuyor. O günlerde insanlar, genellikle henüz şen, daha prestijli tıpkı hayat daim olmak için çağcıl binaların düz yazı edildiği yıpranmamış şehre barhana etmişler ve yön yerine buranın adı Yenişehir’dir doğrusu. Tedricen çevreden bile kafile almıştır. Kentlerin içtimai hayatı dahi kendisi ile belirlenebilen veya dönüşebilen aynı şeydir. Örneğin bozuk şehirde sokaklar var, bir sokağı paylaşan insanlar birbirleri ile komşuluk ilişkileri yaşarlar, çocukları sokağa çıkıp oyun oynarlar. Fakat eskimemiş Mardin’e baktığımız ant insanların aceleten tümü apartmanlarda oturuyor. Ayrıntılar, oyun oynayacakları devir parklara masraflar. Elan öncesinde onları ortaklaştıran oyunlar, alışkanlık biçimleri eskimemiş kentle alay malay dönüşüme uğradı. Eski kuşaktan gelişigüzel büyüyen insanlar yıpranmamış kente gelmeleriyle ve eski/yıpranmamış, yukarı/dun namına ayrılmasıyla kültürel kendisine bile ayrılmaya başlıyor. İçerisinde yaşamış olduğunuz mekan, yaşayacağınız hayatı majör ölçüde belirleyebiliyor” şeklinde konuştu.
“Genellikle bozuk Mardin’e Mardin demeyi tercih ederler”
Yeni Mardin’e konfor ve lükse aldanıp gitmiş olanlardan köylü dönüşlerin bile söz konusu olabildiğini aktaran Dr. Karadeniz, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Buradan barhana edenlerin uyarlama sürecinde konfor önemlidir, çünkü insanlar konfora hızlı alışır. Mekan namına kısık maraz yaşanmamıştır ama süreç içerisinde komşuluk ilişkilerinin zayıflaması insanları erinçsiz bedel, çünkü beş altı kişiyi fark etmek dışında ilişkiniz kavi olmaz. Torunlar birbirini belki bire bir şekilde tanıyabilir. Komşuluk ilişkileri birbirine esenleme vermekle bağlı kalır. İnsanlar burada, çarkıt Mardin olarak adlandırılan yerde başka bire bir komşuluk, alışkınlık, çocukluk ilişkisi yaşarken kullanılmamış şehirle birlikte bu durum değişiyor ve dönüşüyor.”
Kentin yoğunluğu nedeniyle orada de sıkışıklık yaşandığını kaydeden Dr. Karadeniz, ” Herhangi Bir tarafın apartmanlaşmasıyla bu arada nefes ahiz sorunu doğuyor. Fevk Mardin’in daha soluk düzlük, insanın rahat edebileceği geriye çevrik önsezi yoğunluklarının yaşanabildiği aynı meydan olduğu görülüyor. Bunun örneklerini gördüm, bakir Mardin’birlikte yaşarken eski Mardin’e dönenler oldu. İlk başlarda bakir Mardin’de konfor ve lükse aldanıp gitmiş olanlardan et kafalı dönüşler birlikte söz konusu olabiliyor. Yeni şehirde yaşayanların kendisini Mardin’dahi hissetmeme duygusu olduğunu söylememiz türlü. Görüştüğüm ve Mardinli olan şahıslar genellikle çarkıt Mardin’e Mardin demeyi yeğleme ederler. Şu anda yaşadığı yeri Mardin namına tanımlamıyor Mardin’in yerlisi” ifadelerini kullandı.
“Kudüs’ü Mardin’e analog olarak görebiliriz”
Karadeniz, sözlerini şöyle tamamladı:
“Bu zümre bozuk yeke kentler genişlemeye makul değiller. Aileler büyüdüğünde, çocuklar dünyaevi çağına geldiğinde çatı yapacak yeni meydan olmadığı için daim bir hariç bereket bahis konusu oluyor. Amman’ın yakınındaki Öz şehrini ve Kudüs’ü Mardin’e benzer yerler adına görebiliriz. Kudüs’e gittiğiniz antlaşma sakat ve kullanılmamış kalkışmak amacıyla şehrin ikiye ayrıldığı görülüyor. 19. yüzyıldan itibaren nüfusun çabuk artışıyla ve kentleşmeyle gelişigüzel, böylesi tarihi kentlere girmek olabilir olmadı. Burada da üst/adi yahut eski/eskimemiş olarak iki site algısı bakidir. Burada kıvrak herkesin deneyim etmiş olduğu aynı şeydir bu.”
