Türkiye’nin ikinci büyük gölü olan Tuz Gölü, kuraklığın etkisiyle küçülüyor.
Aksaray, Konya ve Ankara beyninde düzlük düzlük, özellikle flamingolar oluşmak için binlerce kuşa aile sahipliği yapan Tuz Gölü’nde serencam yapılan araştırmayla vakit kaybetmeden 9 bin hektarlık alanın suyla komple olduğu belirlendi.
Göl alanı, global ısınmanın etkisiyle seçme güzeşte çağ az buçuk daha daralıyor.
Göl ile ilişik araştırmalar yapan Aksaray Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Kasaba Mühendisliği Bölümü Akademisyen Prof. Dr. Tekmil Elhatip, İç Küçük Asya Bölgesi’nin Türkiye’nin sunma beş altı yağış alan yeri olduğunu söyledi.
Aksaray’ın da bu bölgenin içerisinde olduğunu belirten Elhatip, şöyle konuştu:
“2021’de bölgemiz bol yağmur almıştı. Bu yağışlar hem düz altı hem bile düzlük üstü sularına olumlu etkiler yaptı. Meydan altı sularında 30-50 santim civarında aynı yükselme söz konusu oldu. Global ısınmadan çevre bu yıl ağız ağıza yağışsız bire bir sezon geçiriyoruz. Kuraklık analizlerini yaparken 50-60 yılları baz alıyoruz. Aksaray şu anda kuraklığın keskin tıpkısı şekilde etkisi altında. Ülkemizin bir nice bölgesi bu dönemlerde karla dolardı ancak bu sene yağmur çokça az. Kayak merkezlerini üstelik protez karla doldurabiliyoruz.”
Elhatip, Türkiye’nin toptan istinas ve kuraklıkla alay malay su kaynakları kıtlığı yaşanan ülkeler arasına girebileceğine dikkati çekti.
Başta Tuz Gölü doğmak için kentteki bir nice su havzasında ağır anlamda yağışsızlık görüldüğünü vurgulayan Elhatip, şöyle devam etti:
“Sodyum Klorür Gölü’nün 30-40 sene esbak değerlerinde yüzey doluluk alanı 92 bin 652 hektardı. Yani az daha alanın hepsi akarsu ile doluydu. Bu alan 2-3 kamer öncesine büyüklüğünde 32 bin 500 hektar alana büyüklüğünde gerilemişti. Sonuç yaptığımız araştırmalarda Sodyum Klorür Gölü’nün akarsu kırcı alanı yüzdelik 10 seviyelerine büyüklüğünde düştü. Yani 9 bin hektar civarında iz benzeri alan kaldı. Bu kırat hem kuraklık hem bile kayran şeş sularının çekilmesiyle ilişkin bizlere bilgelik veriyor.”
“2024-2029 döneminde keskin kuraklık göreceğiz.”
Elhatip, toptan ısınmanın etkilerini haddinden fazla bunaltıcı anlamda yaşadıklarını, Suudi Arabistan bölgesini baskın götürmesinin buna benzer teşekkül ettiğini dile getirdi.
Suudi Arabistan’dahi çöl bölgesi olmasına rağmen taşkınlar ve seller görülmeye başlandığını aktaran Elhatip, “Cümudiye bölgelerindeki buzların erimesi dahi bunlara örnektir. Elimizdeki su kaynaklarını imdi çokça dikkatli kullanmamız gerekiyor. Tarım arazilerini yabanıl sulama şeklinde sulamaya bitmeme edersek çokça engel verecek. Şu anda ılımlı derecede yağışsızlık dönemi yaşıyoruz. 2024-2029 döneminde incitici yağışsızlık göreceğiz. Yani kırmızı alarm vereceğiz.” ifadelerini kullandı.
“2022’nin Sülale ve Gücük Ay dönemini artağan karlı ve yağışlı geçirmiştik”
Sodyum Klorür Gölü’nü besleyici Akgöl’de suların çekilmesiyle küçükbaş hayvanlarını otlatan sürücü Hasan Hüseyin Sanşav ise çocukluğunda göl çevresinde bir nice akarsu kaynağının olduğunu söyledi.
2000 yılından bu yana kademe rütbe Akgöl’deki su miktarında azalma meydana geldiğini ve gölün kuruduğunu tamlayan Sanşav, “Şu anda meralarda hayvanlarımıza su bulamıyoruz. Hayvanlarımızı bu mevsimde üstelik otlatmaya çıkartıyoruz. 2022’nin Ocak ve Küçük Ay dönemini bol karlı ve yağışlı geçirmiştik. Az Daha küçük ay ayına girdik ancak hangi baran var ne kar.” diye niteleyerek konuştu.
