TBMM Dijital Mecralar Komisyonu Başkanı Hüseyin Yayman, Dezenformasyonla Savaşım Kanunu’nun TBMM Genel Müesses’nda kabul edildiğini hatırlatarak, “Bu yasanın kabulünün peşi sıra önce hareket olarak sayısal telifle ait tarafları dinlemek ve bu konuyla ait değişmeyen alma sürecinde bize düşen rolü yerine lütfetmek istiyoruz.” dedi.
Anadolu Ajansının, medyanın hukukla buluştuğu esas alan olan uzlaştırma hakları korumasına mercek burulmak için düzenlediği “Dijitalleşme Sürecinde Basında Telif Hakkı Haklarının Korunması Sempozyumu” AA Umumi Heyet Başkanı ve Umumi Müdürü Serdar Karagöz’ün aile sahipliğinde başladı.
Yayman, sempozyumun hem sayısal telif konusu hem da “Dezenformasyonla Mücadele Kanunu” olarak tanıdık yasa teklifinin TBMM’de akseptans edilmesinin benzeri gün sonrası olması anlamında çok koskocaman tıpkısı etkinlik olduğunu vurgulayarak, dijitalleşmede uzlaştırma hakları üstüne değişmeyen alma sürecine artı bire bir ulama sağlaması bakımından sempozyumu düzenleyen Anadolu Ajansı Genel Müdürü Başkumandan Karagöz’e ve AA personeline teşekkür etti.
Kovid-19 sürecinin sayısal çağı 10 yıl erkene aldığını rapor eden Yayman, teknoloji şirketleri ve sayısal ağların etkinliğinin daha çok hissedilmeye başlandığını vurguladı.
Yayman, siyasetin başlıca bir aksiyon olduğunu, kendisine yöneltilen talepleri bulunmayan sayamayacağını ve bu taleplere cevap vermekle işyar olduğunu belirterek, şöyle konuştu:
“Biz birlikte Topluluk ittifakı ve AK Tümen kendisine bize yöneltilen taleplere karşı duyarsız kalamayız. Hem telif hem bile dezenformasyon meselesinde sokağın tıpkı talebi vardı. Ben Hatay Milletvekiliyim, oraya gittiğimde sokakta yürürken tıpkı hanımefendinin, beyefendinin gelip sosyal ağlardaki avarelik, yabanlık istismarı, nefret dili, rasizm, kadına çaba, İslamofobi, uyuşturucu kullanımının isteklendirme edilmesi konuları üzere şikayetleri dile getirmesi ve bu konuda bir çokça sorunun tabir edilmesi TBMM’yi harekete geçirdi ve düzenleme yapıldı. Hepimiz bu ülkenin vatandaşlarıyız. Ülkemizin seçkin durumunda orman yangını olduğunda elbette adına hepimiz üzülüyoruz ancak yaşadığımız bize şunu gösterdi, orman yangınının oluşturduğu henüz büyük bire bir yangını maatteessüf biz sayısal ağlarda görmeye başladık. Cuşuhuruş veya deprem üzerinden oluşturulmaya çalışılan tiksinti dili, dezenformasyon meselesi maatteessüf eksiksiz dünyada birlikte ülkemizde de maslahat.”
TBMM’birlikte komisyonun kurulduğu günden bugüne 18 derinti yaptıklarını tabir eden Yayman, bu toplantılarda arsıulusal sayısal şirketleri konuk ettiklerini, Twitter haricindeki birlik ağların toplantılara paydaşlık sağladığını, sivil sosyete kuruluşlarıyla bire bir araya geldiklerini ve cemi süreçleri ortak akılla yürütmeye çalıştıklarını bildirdi.
Yayman, komisyon toplantılarına gelen herkesin dezenformasyondan şikayet ettiğini ve tıpkı söve düzenlemesi üzerine görüşlerini dile getirdiklerini tabir ederek, herkesi dinlediklerini, görüşlerine katıldıkları, katılmadıkları insanlar olduğunu söyledi. Yayman, öneriler konusunda farklılıklar olsa birlikte herkesin eş bire bir şikayeti olduğunu belirterek, “Bu alandaki başıboşluğun muhakkak düzenlenmesi konusunda herkesin bir talebi oldu.” dedi.
“Dezenformasyon konusu iktidar-ihtilaf rekabetine kurban edilmeyecek bir iş”
Bu konunun yalnız Türkiye’bile değil, dünyanın en mütekâmil demokrasilerinde birlikte konuşulduğunu vurgulayan Yayman, “Budun katmerli dijital şirketlerin, demokrasiyi, parlamentoları, ulus devletleri ve etki kurumunu vasilik altına kabul etme çabasını bütün alay malay görüyoruz. kimi zaman bu ağların kendini yasama namına koyarak cereyan ettiğini, yargının önüne koyarak ayrımsız içtimai medya mahkemesi kurduğunu görmekteyiz. Tığ bu düzenlemeyi yaparken Türkiye Cumhuriyeti devletini dünya demokrasileriyle, Avrupa demokrasiyle benzeri yerde markajcı tıpkı ülkeyiz. Cumhurbaşkanımızın liderliğinde biz rastgele ant yasaklara, sansüre, engellemelere karşı olmuş tıpkı partiyiz.” diyerek konuştu.
Yayman, bu yasanın akilane tıpkı şekilde çözümleme edilmediğini, okunmadığını ve kimi ezberler üzerinden bir tartışmanın yürütüldüğünü anlatım ederek, şunları kaydetti:
“Dezenformasyon Yasası’nın görüşüldüğü benzeri ortamda da dezenformasyon yapıldığına tanık oldum. ‘Ego bire bir kişinin twitini retweet ettiğimde, beğendiğimde ceza alacakmışım’, bunlar tamamen temelsiz haberlerdir. Biz tek kimsenin biber dolması irat özgürlüğüne karışmıyoruz, herkes yalan söyleyebilir ancak bu ülkenin hem kamu düzeninin sağlanması hem içtimai barışın korunması hem de ferdî özgürlüklerin korunması bağlamında dezenformasyona karşıyız. Dezenformasyon, kanun metninde çok vazıh benzeri şekilde tanımlandı. Tığ yasaklara, sansüre, engellemelere cebin olan tıpkısı sosyal hareketiz, siyasi partiyiz. Bunun akla yatkın anlaşılmasını heybetli buluyoruz. Bire Bir sıkı denetim, yasaklayıcı, obstrüksiyon bulunmayan. Referansımız ümranlı Avrupa demokrasileri.”
Bazı ulus ekstrem dijital şirketlerin Berlin’de veya Paris’te hukuka uyduklarını fakat Ankara’ya geldiği devir tekme ölçün uyguladıklarını dile getiren Yayman, buna katiyen cevaz etmeyeceklerini söyledi. Yayman, “Dezenformasyon konusu kudret-mugayeret rekabetine kurban edilmeyecek aynı meseledir, siyaset üstü bire bir konudur.” dedi.
“Kullanılmamış dönemde önce işimiz dijital telif hakkı konusu ile ilişkin mücahede”
Dijitalleşmede pratiğin teoriği aştığını anlatım eden Yayman, Matbuat Kanunu’nun, Uzlaştırma Hakları Kanunu’nu güncellenmesi ihtiyacı olduğunu, bunların itici savaşı dönemi, çarkıt dünyanın metinleri olduğunu söyledi.
Yayman, insanın emeğini müzaheret etmek gerektiğinin altını çizerek, “TBMM Dijital Mecralar Komisyonu adına Dezenformasyon Yasası akseptans edildikten sonradan evvel aksiyon, sayısal telifle ilgilendiren tarafları dinlemek ve bu konu ile ilgili karar ahiz sürecinde kişi üzerimize düşen rolü adına ifade etmek istiyoruz. Önümüzdeki günlerde bu bahis ile ait ayrımlı benzeri derinti yapabiliriz. Bu konu yalnız bizim değil dünyanın de gündeminde, hele Avrupa Birliği’nin gündeminde.” ifadelerini kullandı.
Tüm fikirlerin serbestçe tartışılmasını istediklerini vurgulayan Yayman, yeni aynı yüzyıl başladığını, bunun adının da ‘sayısal asır’ olduğunu, bunun için kullanılmamış söve ünsiyet metinleri ortaya koyulması gerektiğini söyledi. Bugün AA öncülüğünde bu konu ile ait haddinden fazla kebir benzeri sempozyumun düzenlendiğini kaydeden Yayman, şöyle devam etti:
“İnsan emeği kutsaldır. AA Umumi Müdürü Karagöz’ün bahsettiği Olena’nın fotoğrafının benzeri laedri paylaşım aracına dönmesi önümüzdeki dönemde karşılaşabileceğimiz sunma iri problemi ortaya koymaktadır. Siz emeğe ürkmek duymadığınızda, üretilen içeriğe bire bir telif hakkı koymadığınızda yaratıcı düşüncelerin ortaya çıkmasına de farkında olmadan mânia vuruyorsunuz. Bu, içerik üreten dijital fenomenin üretiminden aynı yazarın eserine evet dahi beyaz perde eserine büyüklüğünde muteber bire bir laf. Lacerem ki üretilen bir mektup ile ilişik telif hakkı düzenlemesi varsa dijital platformlarda üretilen içeriklerle bile ait tıpkı mahreci koymamız lazım. Dezenformasyon Yasası’nı görüşürken üzerinde durduğumuz tıpkısı konu vardı, ‘gerçek hayatta cürüm olan mevhum dünyada dahi suç olmalıdır’. On Paralık kimsenin birbirine taşlama ika, nefis haklarını sömürme etme, familya mahremiyetini ortadan tahammül hakkı yoktur. Aynı uzanım burada bile geçerlidir. Mahiyet hayatta hikâyeleme yazdığınızda bunun telif söz konusu iken genel ağ süresince üretilen içeriklerle ait aynı hassasiyeti göremiyoruz. Bu hem o içeriği üreten insanlar üzere bire bir maslahat oluşturmakta hem üstelik o kurumların maddesel manevi zarara uğramasına misil açmaktadır. Bunun tek müracaat verilmeden evet bile referans verilse bile telif hakkı ödenmeden kullanılması akla yatkın değildir. Bizim yıpranmamış dönemde önceki işimiz dijital uzlaştırma konusu ile ilgilendiren mücahede.”
