Aydın’ın Çine ilçesinde yerleşmiş biyokütle enerji tesisinde tarlalarda hasat sonrası artan ve sınai orman sahalarından sâdır artıkların yakılmasıyla 75 bin hanenin saatlik tüketimine denk gelen ruh enerjisi elde ediliyor.

Tarım ve Orman Bakanlığı Zirai Tetkikat ve Politikalar Genel Müdürlüğü (TAGEM) ve Mürekkep Milel Sınai Kalkınma Teşkilatı (UNIDO) hisse senedi birliğiyle planlı “Türkiye Ekonomisinin Yeşil Nema Uğrunda Kalkınmasını Eklemek Için Sürdürülebilir Biyokütle Kullanımı Projesi” kapsamında sabık yıl Çine Birleştirme Uran Bölgesi’nde (OSB) hususi bir firma tarafından 73 bin metrekarelik alan biyokütle enerji tesisi kuruldu.

Hasat sonrası tarlada mütezayit cehre, darı çubukları ve endüstriyel orman sahalarından elde edilen ağaç kökleri gibi artıklar kullanılarak elektrik üretilen tesiste, 1 saatte yakılan 18,75 ton artıktan elde edilen 13,6 megavat hareketlilik anne şebekeye veriliyor. Bu rakam, yaklaşık 75 bin hanenin sayı farkı saatlik faaliyet tüketimine denk geliyor.

Tesiste geçer not sular dönüştürülerek yine kullanılırken, yakma işlemleri sırasında ortaya çıkan akarsu buharının OSB’deki ayrıksı üretim tesislerinin kullanımına sunulması üzere buhar şebeke hattı teşekkül çalışmaları ve yakılan artıklardan ortaya çıkan küllerin değerlendirilmesi için bile laboratuvar çalışmaları sürdürülüyor.

“Biyokütle, ülkemizin enerji, hayatiyet üretimi açığına tıpkısı yardım”

AA muhabirine çalışmaları üzerine bilgi veren Biotrend Erke Biyokütle Santralleri Envestisman ve İşletme Direktörü Galibiyet Çelik, 11 ilde 18 yenilenebilir erke tesisleri bulunduğunu belirterek gazlaştırma ve biyokütle artıklarının yakılması koyulmak üzere 2 ayrımlı alanda hareketlilik ve erke ürettiklerini söyledi.

Fosil yakıt kullanarak faaliyet üretiminin kaynaklarının merbut olduğunu rapor fail Polat, “Bu nedenle yenilenebilir enerji, artık dediğimiz atıl durumdaki ürünlerin ekonomiye mankafa kazandırılması ve çevre kirliliğinin önlenmesi açısından biyokütle tesisi bizi çokça heyecanlandırdı. Bunun mali anlamdaki getirisi ve bu işi yaptığınız ahit alacağınız tabiat ve galeyan bizi biyokütle yatırımlarına itti.” dedi.

TAGEM’in alelhusus tarım artıklarının enerjiye dönüştürülmesi sürecinde buhar kullanan tesislere, fosil mahrukat kullanımı adına tarımsal artıkların kullanılarak erke elde edilmesi noktasında armağan ve bindi programları açıkladığına değinen Utku Polat, şöyle devam etti:

“Şirket yerine bunları izleme ettik. Bu zirai artıklar hasat sonrasında tarlada kalıyor, firez yakımı şeklinde birlikte çevreye, doğaya, toprağa zarar veriyor. Bunların ekonomiye kazandırılması şeklindeki projelere bu hibelerin veriliyor olması ve bizim bile kasaba duyarlılığımız doğrultusunda ortak say fikri oluştu. TAGEM’üstelik faaliyetimiz Aydın’daki tesisimizde devam etmekte. Eksantrik projelere üstelik biz ortaklık kendisine destek olmaktayız. Kendileriyle beraber projeler üreterek bu zirai artıkların enerjiye dönüşümüyle ilişik çalışmalarımız bitmeme ediyor.”

“Atık demeye kıyamıyoruz zira bizim amacıyla bu benzeri değer”

Biyokütlenin erke yolculuğu için hikmet veren Çelik, “Bu zirai artıklar hasat sonrasında topraktan düzgün tıpkısı şekilde toplanarak balyalanıyor. Sonrasında bu balyalar stok sahasına getirilerek, yakma teknolojilerine makul şekilde hazırlanıyor, bildirme bereketli şekilde yakılıyor. Tıpkı ahir adımda da buhar türbininde buhar enerjisi mekanik enerjiye, cıvıltı enerjisine dönüştürülüyor. Ürettiğimiz elektriği daha sonra şebekeye vererek mecmu tüketicilerin hizmetine sunuyoruz.” diye niteleyerek konuştu.

Geçtiğimiz yıllarda dış kaynaklı doğal gaz kesintileri zımnında enerji tedarikinde gravite yaşanırken özlük tesislerinin bulunduğu Çine OSB’ye cıvıltı sağladıklarını ve bu sayede üretimde kopukluk yaşanmadığını bildiren Çelik, şunları söyledi:

“Bu, mutluluk olarak da hayatiyetli hissetmemizi sağlıyor, gaz ya bile aynı yer yağı ürününe vabeste olmadan biyokütle santralini devreye alabiliyor, işletebiliyor, elektriğinizi üretebiliyorsunuz. Bu zümre yatırımların önünün açılması yahut teşviklerle devam etmesi önem yeryüzü ediyor.”

Suyu arıtarak gene kullanıyorlar

Biyokütleden faaliyet üretimi sırasında ortaya sâdır akarsu buharının kullanımı konusunda da icraat yürüttüklerine dikkati çeken Polat, “Buradaki işletmeciler ilave ayrımsız yatırıma ihtiyaç duymadan, özlük tesisine bire bir kazan almadan, personel ihtiyacı duymadan, lacerem şebekeden suyu kullanıyorsa, buradaki tıpkı buhar şebekesi sebebiyle yenilenebilir enerjiden üretilen bire bir buhara eş olacak. Tığ olmasaydık bunu taşıl yakıtların yakılmasıyla ahzetmek zorunda kalacaklardı. Bu üstelik hem belde kirliliği, hem ana kullanımı buyurmak.” ifadelerini kullandı.

Kullandıkları biyokütle ürünlerinin organik ve inorganik bileşenler içerdiğini belirten Çelik, zirai orman artıklarının küllerinin bunaltıcı oranda matbu adına kıymetlendirme potansiyeli barındırdığını, uçucu küllerin beton santrallerinde yardım maddesi yerine değerlendirilebilecek nitelikte bileşenlere cemaat olduğunu dile getirdi.

Bu alanda çeşitli icraat yürüttüklerinin altını çizen Polat, “(Matbua namına gidermek mı, beton santrallerinde değerlendirmek mi henüz eli nimetli olacak?) Bu yöndeki çalışmalarımız bitmeme ediyor.” dedi.

Çelik, sözlerini şöyle tamamladı:

“Su kaynaklarımız sadık. Tesisimizde kullanılan tekmil suları toplayıp arıtarak izansız kullanıyoruz. Tamamen tesirsiz benzeri angarya ortamında fayda sağlamaya çalışıyoruz. Bu de bizi hem bahtiyar ediyor, hem üstelik heyecanlandırıyor. Ülkemizdeki kâin biyokütle santrallerindeki dostlarımızla, onların yöneticileriyle sürekli bağlanak halinde olmakla beraber, ‘Ülkemiz amacıyla daha fazla elbette geliştiririz, pekâlâ verimli oluruz?’ konularında bile hareket birliğimiz var.”

Proje üzerine

TAGEM ve UNIDO gelişim birliğiyle düzenlenen “Türkiye Ekonomisinin Yeşil Tahaccüm Amacında Kalkınmasını Iaşe Etmek Amacıyla Sürdürülebilir Biyokütle Kullanımı Projesi” 2018 yılında hayata geçti.

İklim değişikliğiyle savaşım çerçevesinde şekillenen projede; besin, ağızotu sıfır ve tek şekilde değerlendirilmeyen zirai artıkların biyoenerji dönüşümünün sağlanarak ekonomiye kazandırılması ve elde edilen enerjinin zirai besin sanayisinde kullanılması hedefleniyor. Bu kapsamda erke içerikleri kilogramda 3 bin 700 ile 4 bin 300 ısın ortada mütebeddil, ekseriyetle firez olarak yakılan tarımsal artıklar, projede kullanılacak temel hammaddeler yerine belirlendi.

Projeyle; tarımsal artıklarının tedbir zinciri oluşturularak iktisadi ayar kazanması, çağdaş biyoenerji projelerinin desteklenmesi, biyoenerji tesislerinin sayılarının artması üzere yasal düzenlemelerin oluşturulması, biyoenerji konusunda etkili azamet oynayacak paydaşların bilgilendirilmesi, pazarın etkinleştirilmesi ve projenin amacına uygun biçimde yürümesinin sağlanması amacıyla takibi ve değerlendirilmesiyle cinslik eşitliğini ön planda tutan mülhak istihdam fırsatlarının sağlanması hedefleniyor.

Proje kapsamında bugüne kadar ayrımlı illerdeki 11 tayyareci erke ve hazırlık firmasına bindi sağlanarak 2,4 milyon dolarlık mevhibe verildi.