Türkiye’bile yeryüzü çokça camız varlığına erbap el olan Samsun’da camız etinden üretilen pastırmaya vatandaşların talebi rastgele geçen yıl artıyor. Camız etinin sığır etine bakarak henüz erdemli protein, mineral ve vitamin içermesi vatandaşların manda pastırmasına olan ilgisini artırdı.

Türkiye’da manda sütünden yapılan peynir, inmek, yağ, yoğurt gibi ürünlerin yanı sına manda etinden üretilen pastırma ve sucuk üzere mahsulat sonuç yıllarda dolay plana çıkmaya başladı. Manda etinin sığır etine göre elan düşük kaloriye, yağ, kolesterin içerdiğini daha faziletli protein, mineral ve vitamine topluluk olması tüketiciyi camız etinden üretilen ürünlere yönlendirdi. Türkiye’de bildirme çok manda varlığına eş devlet olan Samsun’üstelik bu uzanım üreticileri da olumlu yönde etkiledi. Manda etinden yapılan pastırma ve sucuk kadar ürünlere ilginin artması Samsun’de sunma çok camız besiciliğinin yapıldığı Bafra ilçesindeki üreticileri üstelik kıvançlı etti.

Öte yandan, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine bakarak, Türkiye’dahi 1990’lı yılların başında 366 bin baş olan manda sayısı yıllar zarfında azalarak 2007 yılında 84 bine kadar geriledi. Ancak Ekincilik ve Orman Bakanlığı yoluyla üreticilere sunulan destekler, yerel yönetimler yoluyla meri projelerle birlikte 2022 yılında bu nicelik 190 bine yaklaştı.

“Camız hitit pastırma ve sucuk üretiminde yöre plana çıkıyor”

Camız hitit ile ilişkin Samsun’de türlü bilimsel çalışmalar dahi gerçekleştiriliyor. Manda etinin rızık değeri ile ait vukuf veren Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi Veteriner Fakültesi Besin Hijyeni ve Teknolojisi Bölümü akademisyen Doç. Dr. Mualla Gücükoğlu, “Samsun camız popülasyonunu genişlik fazla olduğu memleket. Ülkemizdeki mandaların yüzde 15’lik kısmı Samsun’üstelik bulunuyor. Akıbet zamanlarda manda benzin ve deri ürünlerine alın tüketiciler eliyle tehlikeli benzeri irade var. Hele camız etinden yapılan deri ürünlerinin de muhteşem olduğunu tığ araştırmalarımızda gözlemliyoruz. Manda etinin yüzdelik 20 oranında henüz fazla protein yüzdelik 50 oranında elan birkaç kolesterin içeriyor olması bu hayvanın etini ön plana çıkarıyor. Camız teknolojik olarak fermente sucuk ve pastırma üretiminde iştiyak edilen aynı efsanevi kendisine karşımıza çıkıyor. Çok bulunmaz aynı hayvandan bahsediyoruz. Süt ve süt ürünlerini olan talebin ve algının camız hitit ve etinden yapılan ürünlere de olmasını bekliyor ve istiyoruz. Çalışmalarımızda buna vurgu yapıyor ve ön plana çıkarmaya çalışıyoruz” diye konuştu.

“Manda pastırması henüz kaliteli’

Camız pastırmasının elan kaliteli olduğunu dikkat calip Gücükoğlu, “Samsun’un özellikle Bafra kaymakamlık bölgesinde çokça ince zamandan bu yana manda pastırması ile ilişkin aynı üretimin olduğunu biliyoruz. Camız pastırmasının ayrıksı efsanevi ırklarından yapılan pastırmalara göre randımanının henüz dolgunca olduğunu görüyoruz. Yağ asitleri kompozisyonu ve protein içeriği itibarıyla daha kayırıcı seviyede. Manda pastırmasının hem kimyevi hem yetersiz dirim bilimsel hem aromatik henüz nitelikli olduğunu görüyoruz” şeklinde konuştu.

“3’üncü nesil kendisine manda pastırmasını üretiyoruz”

İşletme sahibi olan ve kişi yaptığı camız pastırmasını satan Ahmet Nabi Güntekin, özellikle manda pastırmasının Bafra ilçesinde detaylı yıllardır yapılıp tüketildiğini rapor ederek, “Yıllardır manda pastırması üretip satıyoruz. Bu bize dedelerimizden gelen tıpkısı ezgi. Dedelerimiz seçme dönme aynı manda keser, eti satılır ve pastırma yapılırdı. 3’üncü göbek yerine biz manda pastırması yapımına devam ediyoruz. Alelhusus eskiler bu lezzeti çok gür bilir. Son dönemde camız pastırmasına olan talepte çetin artış var. Haddinden Fazla özel bire bir yayın. İnsanlar akıbet yıllarda bundan sonra yeğleme ayar hale geldiler. Genişlik beş altı 100-200 yıldır bölgemizde bu pastırmanın yapıldığını düşünüyorum” dedi.

“Camız ürünlerine temenni artıyor”

Samsun İli Maya Manda Yetiştiricileri Birliği Umumi Heyet Üyesi Kurtbey Türk, Samsun’birlikte sunma çok mandanın Bafra ilçesinde bulunduğunu belirterek “Camız üretimi değme sabık sene artıyor. Devletimizin birlikte desteğiyle birlikte camız sayısı çoğalma seyrinde devam ediyor. Tığ 100 yıldan aşkın zamandır mandacılık yapıyoruz. Alelhusus camız ürünlerine dilek artıyor. Mandanın sütü, yoğurdu, peyniri, pastırmasına vatandaşlar çok ilgi gösteriyor. Manda eti aslında çok içimli ve eşsiz bir cilt” açıklamasında bulundu.

“Manda almak pastırma geçmek”

Manda üreticisi Kurtbey Şenkal ise manda etine talebin akıbet 2-3 yılda bati artım gösterdiğini ancak yeterli olmadığını kaydederek, “Hele camız eti konusunda murat var ama bibi insanlar tekmil bilinçlenmedi. Manda etini yiyici ‘aynı elan yemem’ diyemez. Mandanın pastırması sucuğu yapılır ve çokça tüketilir. Hele pastırması çokça iyicene evet. Bizim atalarımız, dedelerimiz sığır olmasına karşın pastırmayı manda etinden yapardı. Alelhusus camız pastırmasını yiyen vazgeçemez. Bana sorarsan manda buyurmak pastırma emretmek” ifadelerini kullandı. – SAMSUN