Fındık Araştırma Enstitüsünce (FAE) doku kültürü yöntemiyle laboratuvar zarfında fındık fidanı üretimi gerçekleştirildi.

FAE Müdürü Aysun Akaret, AA muhabirine, fındık fidanı ortaya koymak amacıyla kurulan laboratuvarın 2019 yılında faaliyete geçtiğini söyledi.

Nesiç kültürü yöntemiyle kitlesel yerine direk üretimini hedeflediklerini belirten Akaret, sonunda fidanları hastalıklardan arındırdıklarını kaydetti.

Akaret, ayrımsız dokudan yüzlerce bitki üretimi yapılabildiğini belirterek, “Belli zamanlarda fındığın değişik organlarından dokular alınır, laboratuvara getirilir, ön bir arınıklık işleminden geçirilir, fındığın yetiştiği toprak içeriğine analog bire bir düz içine dikilir. Bu ortamda dokuları büyütüp kısa sürede kardeşlenmeleri sağlanır.” dedi.

Fındık bitkisinin içerisinde patojen ve patojen sıfır birçok mikroorganizma yer aldığını ve bunun birlikte üretime engel bir nitelik oluşturduğunu vurgulayan Akar, “Tığ yaklaşık 2,5 sene mikroorganizmaların faktör olduğu kontaminasyonu (bulaşma) çözmek yani bozulmamış bitki çalmak amacıyla çalıştık. Araziden topladığımız bitkiler çoğunlukla mikroorganizma komple bitkilerdi, tığ bunları laboratuvar zarfında temizledik.” diyerek konuştu.

“Alınan dokudan amut elde etmenin süresi 18 ay”

Akar, yaptıkları çalışmalar sonucu Ördek ve Çakıldak fındık çeşitlerinde ağaç üretimi yapabildiklerini belirterek, ayrıksı enva üzere bile çalışmalarda gürlük kaydettiklerini söyledi.

Ürettikleri bitkilerin doğal ortama alışması için benzeri antrenman serası yapacaklarını aktaran Akaret, seranın kurulumunun tamamlanmasıyla fidanları toprakla buluşturacaklarını tabir etti.

Aysun Akar, alınan dokudan amut elde ika süresinin 18 kamer olduğunu belirterek, “Bu iki kademeli tıpkı üretim. Öncelikle laboratuvarda ilave aşaması var, ikincisi dahi serada idman aşaması. Laboratuvar kısmını yani sunma baskı kısmını hallettik.” ifadelerini kullandı.

“Müstahsil ağız ağıza dosdoğru rekiz teyit almış olacak”

Doku kültürü yöntemiyle üretimin avantajına değinen Akar, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Özge yöntemlerde aldığınız materyalden tek benzeri fidan elde edersiniz amma doku kültüründe aldığınız ufacık bire bir dokudan 100, ihtimal henüz çok rekiz elde etme şansınız var. Değişik avantajı, bitkileri tığ burada tamamen temizliyoruz, yani bilcümle hastalık ve zararlılardan cavlak fidan elde etmiş oluyoruz. Üretici ağız ağıza zinde ağaç doğrulama almış olacak. Bunlar iki mehabetli farkı.”

Akar, beceri olarak amut üretimini yaptıklarını fakat kitlesel amut üretimi amacıyla arttırma işgücüne ihtiyaç duyduklarını kaydederek, zaruri aksiyon gücünün sağlanması halinde enstitünün almanak 500 binlere varan direk üretimi yapabileceğini sözlerine ekledi.