HDP İzmir Milletvekili Maksat Çepni, Balıkesir, Kütahya, Bingöl, Bolu, Çorum, İzmir, Kastamonu, Rize, Sinop, Sazak ve Karabük’te 1 milyon 545 bin metrekare orman alanının Cumhurbaşkanı kararıyla, orman sınırları dışına çıkartılmasını Sedir gündemine taşıdı. Çepni konuyla ilişik Tarım ve Orman Bakanı Birim Kirişci’nin yanıtlaması istemiyle soru önergesi verdi.
Kütahya, Bingöl, Bolu, Çorum, İzmir, Kastamonu, Rize, Sinop, Mersin Ağacı ve Karabük’te 1 milyon 545 bin metrekare orman alanı Cumhur Reisi kararıyla orman sınırları dışına çıkartıldı. Anayasa’nın 169. maddesinin “ormanların korunması ve geliştirilmesi” yükümlülüğünü hatırlatan HDP İzmir Milletvekili Amaç Çepni’nin, Ekincilik ve Orman Bakanı Vahit Kirişci’nin yanıtlaması istemiyle hazırladığı istifham önergesinde şu ifadeler düzlük aldı:
“TÜRKİYE’NİN ORMAN VARLIKLARI GİDEREK AZALMAKTADIR”
“16 Eylül 2022 tarihinde Resmi Gazete’bile yayınlanan Cumhur Reisi kararıyla; 6831 mahdut Orman Kanununun Munzam 16’ıncı maddesi uyarınca, Balıkesir, Kütahya, Bingöl, Bolu, Çorum, İzmir, Kastamonu, Rize, Sinop, Mersin ve Karabük’te 1.545.000 m2 orman alanı, orman sınırları dışına çıkartılmıştır. Küresel iklim krizi, herhangi bir sene yaşanan orman yangınları, ormanlık alanların yapılaşmaya, enerji, maden faaliyetlerine açılması, ağaçların kesilmesi, odun üretimi gibi nedenlerle Türkiye’nin orman varlıkları her an azaltmaktadır. Anayasa’nın 169’ıncı maddesi, ormanların korunması ve geliştirilmesi yükümlülüğünü Devlete vermiştir.
“TÜRKİYE’DE ORMAN VARLIĞI 23 MİLYON 110 BİN HEKTAR İLE YÜZÖLÇÜMÜNÜN YAKLAŞIK YÜZDE 29,6’SINI KAPLAMAKTADIR”
Orman Umumi Müdürlüğü’nün 2021 Yılı canlılık raporuna göre; Türkiye’dahi orman varlığı 23.110.000 hektar ile yüzölçümünün yaklaşık yüzde 29,6’sını kaplamaktadır. 2021 Yılı içerisinde, 60’a mümasil ilde, 280’den çok alanda 2.793 adet orman yangını balkon, 139.503 hektar orman alanı uymazlık görmüştür. 6831 mahdut Orman Kanunu Melfuf Yön 16’birlikte; ‘fen ve bilim bakımından orman kendisine muhafazasında hiçbir kazanım görülmeyen ve ekincilik alanına dönüştürülmesi da benzer sıfır yerler ile bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte üstünde iskân yeri bulunan evet üstelik iskân yeri oluşturulması akıllıca olan taşlık, kayalık, gayrimeskûn ve fiilen orman vasfı taşımayan alanlardan, sınırları Cumhurbaşkanınca belirlenen alanlar, Cumhurbaşkanınca belirlenecek asıllar ve esaslara bakarak Orman Genel Müdürlüğünce orman sınırları dışına çıkartılarak tapuda Hazine yerine tescil edilir’ denilmektedir. Bu konu, yıllar içerisinde artan ormansızlaşmanın ana nedenlerinden birini oluşturmuş ve Cumhurbaşkanının kararı ile ormanlık alanların yapılaşmaya açılmasını kolaylaştırmıştır. Orman alanları korunup, geliştirilmediği gibi, sübjektif kriterlerle bu özellik uygulanarak binlerce hektar kayran bile bulunmayan edilmiştir. 2022 içerisinde, elan ilk birlikte Kastamonu ve Manisa’da 611 bin 848 metrekare, Ankara ve Mersin’de 376 bin 494 metrekare orman alanı, orman statüsünden çıkarılmıştır.
“ORMANLARI ESIRGEYICI VE GELİŞTİREN ETKİN POLİTİKALAR GELİŞTİRİLMESİ GEREKMEKTEDİR”
Mülhak bap 16 gereği, orman sınırları dışına çıkartılan alanların iki katından az olmamak amacıyla devletin hâkimiyet ve tasarrufu altında veya Hazne’nin hususi mülkiyetinde bulunan taşınmazlardan, Kasaba, Kentçilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı (Milli Gayrimenkul Genel Müdürlüğü) vasıtasıyla Orman Umumi Müdürlüğü’hangi orman inşa etmek üzere tahsis yapılması gerekmektedir. Ormanlık alanları dindiren, ekolojik namına telafisi imkansız zararlar veren bu maddenin uygulanması Esas’nın 169 uncu maddesindeki ormanları yardımcı hükümlere birlikte aykırıdır. Birleşmiş Milel İklim Değişikliği Söve Sözleşmesi Ortalık Toplantısı’nda (COP26) Türkiye’nin de imzaladığı ‘Glasgow Liderlerinin Orman ve Toprak Kullanımı Bildirgesi’, BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesine ve Paris Anlaşmasına, Dirim Bilimsel Çeşitlilik Sözleşmesine, BM Çölleşmeyle Uğraş Sözleşmesine, Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine ve ayrıksı ilişkin girişimlere müteveccih şişko ve ferdî taahhütleri baştan doğrulama etmektedir. Anayasa, yasalar ve uluslararası sözleşmelere yeraltı uygulamalara son verilmesi, ormanları koruyan ve geliştiren aktif politikalar geliştirilmesi gerekmektedir.”
Çepni, önergesinde Kirişci’ye şu soruları yöneltti:
1-Balıkesir, Kütahya, Bingöl, Bolu, Çorum, İzmir, Kastamonu, Rize, Sinop, Mersin Ağacı ve Karabük’te gâh orman alanlarının, bili ve bilgelik itibarıyla orman niteliğini kaybettikleri gerekçesiyle orman sınırları dışına çıkartılmasına bittabi karar verilmiştir? Bu alanların tespiti hangi şekilde yapılmıştır? Bilgelik insanları ve yerel yönetimlerle iş birliği mamul mıdır?
2- Balıkesir, Kütahya, Bingöl, Bolu, Çorum, İzmir, Kastamonu, Rize, Sinop, Sazak ve Karabük’te orman sınırları dışına çıkartılan alanlar hastalık korunup, geliştirilmemiştir? Vukuf ve malumat itibarıyla orman nitelikleri illet kaybettirilmiştir? Bu illerde eskimemiş orman alanı oluşturulacak mıdır?
3- Serencam beş yılda, Melfuf bap 16 ile orman sınırları dışına çıkartılan alanlar yerine orman sağlamak üzere, Yer, Kentçilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı eliyle ne illerde, hangi kadar alanın Orman Genel Müdürlüğü’hangi tahsisi yapılmıştır?
4- Bakanlığınız verilerine bakarak, serencam ilkokul yılda, Cumhur Reisi kararı ile ne kadar orman alanı orman sınırları dışına çıkartılmıştır? Bu alanların yanan orman alanlarına oranı nedir? Bu alanlardan ne büyüklüğünde sağlık elde edilmiştir?
5-2022 yılında Cumhurbaşkanı kararı ile eksantrik hangi illerde ne kadar orman alanı, orman sınırları dışına çıkartılacaktır? Hangi büyüklüğünde dirimlik öngörülmektedir?
6- Balıkesir, Kütahya, Bingöl, Bolu, Çorum, İzmir, Kastamonu, Rize, Sinop, Mersin ve Karabük’te orman sınırları dışına çıkartılan bu alanlarda inşaat, maden, enerji projeleri bulunan mudur? Rant için bu alanların orman alanı dışına çıkartıldığı iddialarına ilişkin açıklamanız var mıdır?
7- Balıkesir, Kütahya, Bingöl, Bolu, Çorum, İzmir, Kastamonu, Rize, Sinop, Mersin Ağacı ve Karabük’te orman alanlarının orman sınırları dışına çıkartılmasının temel, yasalar ve uluslararası sözleşmelere muhalefet yapılanma ettiği; ormanları koruyup geliştiren yasa ve uluslararası sözleşmelerin uygulanmadığı iddialarına ilgili açıklamanız var mıdır?
8- Orman alanlarını daraltan, ekolojiye, biyoçeşitliliğe telafisi imkansız zararlar veren, anayasaya, uluslararası sözleşmelere mugayeret dokuma eden Melfuf Husus 16’nın tağyir edilmesi gerektiğini söyleyen vukuf insanlarını dikkate takanak mısınız?
