2022 yılına ait tarımsal bindi ödemelerine ilişik Cumhur Reisi Kararı, Resmi Gazete’dahi yayınlandı. Buna bakarak; Türkiye Ekincilik Havzaları Istihsal ve Tutma Modeli kapsamında buğday, rüşvet, çavdar, yulaf ve tritikale için dekar başına 75 lirası süt, 46 lirası matbu tevessül etmek için 121 teklik destek sağlanacak. Gözyaşı çay üreticilerine kilogram başına verilecek prim ödemesi 13 kuruştan 30 kuruşa yükseltildi. Organik basma ve örgensel ekincilik ile dolgunca ekincilik desteklerinde ise artım yapılmadı. Bindi ödemeleri 2023 yılında yapılacak.
“2022 Yılında Yapılacak Tarımsal Desteklemeler ve 2023 Yılında Uygulanacak Tezek ve Sertifikalı Nesil Kullanım Desteklerine İlişkin Reisicumhur Kararı”, Resmi Gazete’dahi yayınlandı. Karar, 1 Karı 2022 tarihinden geçerli olmak için zaman itibariyle yürürlüğe girdi.
Buna göre, Ekinci vasıta Sistemi’ne (ÇKS) dahil olan çiftçilere dekar başına buğday, arpa, çavdar, yulaf ve tritikale amacıyla 75 lirası motorin ve 46 lirası gübre kalkışmak için bütün 121 lira bindi verilecek.
EN YÜKSEK ÖDEME CEHRE VE ÇELTİKTE
Dekar başına sunu efdal bindi ödemesi cehre ve çeltikte olacak. Buna göre, iğ ve çeltik üretenlere dekar başına 250 lira mazot ve 21 liralık matbu desteği koyulmak amacıyla toplamda 271 teklik; nohut, ark fasulye ve yasmık üretiminde dekar başına 75 liralık motorin ve 21 liralık gübre desteği doğmak amacıyla 96 liralık; patates ve soya fasulyesi üreticilerine dekara 125 teklik motorin ve 21 liralık tezek gelmek için 146 liralık; muhit ayçiçeğinde dekara 88 teklik süt ve 21 lira tezek desteği olmak için hep 109 liralık bindi ödemesi yapılacak.
Dane darı ve fındık ve gayrı ürünlerde mazot desteği dekara 62 teklik, basılmış desteği 21 liralık koyulmak için 83 liralık, kanolada dekara 88 teklik motorin ve 21 teklik basılmış desteği kalkmak için mecmu 109 lira, aspir üzere dekara 76 lira motorin ve 21 lira matbu kalkışmak amacıyla 97 lira destek ödenecek.
Kuru soğan, yaş çay ve zeytinde dekara 63 lira motorin ve 21 lira matbu atılmak üzere 84 lira, ağızotu bitkilerinde dekara 94 teklik motorin ve 21 teklik gübre desteği ile 115 lira bindi ödemesi yapılacak.
NADAS İÇİN DEKAR BAŞINA 38 LİRA MOTORIN DESTEĞİ SAĞLANACAK
Tarım destekleri kapsamında nadasa bırakılan arazilere da bindi sağlanıyor. 2022 yılı destekleri kapsamında, nadasa bırakılan ekincilik arazileri amacıyla 38 teklik süt desteği verilecek.
ORGANİK GÜBRE DESTEĞİ ARTMADI
İlk kat 2019 yılında ödenmeye başlanan acımasız organik-organomineral matbu desteği kapsamında organik gübre kullanan çiftçilere sunulan destek miktarı değişmedi. Organik basılmış kullanan çiftçilere 2022 üretim yılı amacıyla dekara 20 teklik bindi ödenecek.
TOPRAK ANALİZ DESTEĞİ 40 LİRADAN 50 LİRAYA ÇIKTI
Yer Çözümleme Desteği, asgari 50 dekar ve üst tarım arazilerinde, arttırma temas 50 dekara kadar bire bir çözümleme amacıyla Tarım ve Orman Bakanlığı’nca mezun Yerey Çözümleme laboratuvarlarına analiz başına güzeşte sene 40 lira olan bindi 50 liraya çıkarıldı.
ORGANİK TARIMDA BINDI ARTIŞI YOK
Üç kategoride ödenen örgensel tarım desteğinde seçme çoğalma yapılmadı. Birinci kategoride bireysel nişane sertifikası ile istihsal yapanlara sabık yıl olduğu kabil dekara 100 liralık, benzeri kategoride yetiştirici grubu yayın sertifikasıyla istihsal yapanlara 50 liralık ödenecek. İkinci kategoride ferdî yapıt sertifikasıyla istihsal yapanlara 40, kol sertifikasıyla üretim yapanlara 20 teklik, üçüncü kategoride ise dekara 10 teklik destek ödenecek.
İYİ TARIM DESTEĞİNE ARTIŞ YAPILMADI
İyi ekincilik desteklerinde de herhangi bir artım yapılmadı. Güzeşte sene olduğu kabilinden dolgunca ekincilik uygulamalarında dekar başına 150 liralık ile 10 lira beyninde değişen oranlarda bindi ödemesi yapılacak. Arıcılık Vasıta Sistemi ve Uzvi Ekincilik Bilgelik Sistemi’ne mukayyet, uzvi statüde mevcut kovanlar amacıyla günahsız yetiştiriciliği işleyen çiftçilere kovan başına 15 liralık destek verilecek.
ZEYTİN REHABİLİTASYONU DESTEĞİ DEKAR BAŞINA 100 LİRA
Fındık üreticilerine kayran bazlı dirimlik desteği kapsamında, belirlenen yerlerde yapılan üretimde dekara 170 lira kendisine ödenecek. Allahsız örgensel-organomineral matbua desteği kapsamında dekara 20 teklik terviç ödemesi yapılacak. Geleneksel zeytin bahçelerinin rehabilitasyonu desteği kapsamında dekara 100 lira bindi verilecek.
AYIRT ÖDEMESİNDE 18 ÜRÜNDEN YALNIZ YAŞ ÖZ DESTEĞİ ARTTI
Fark ödemeleri kapsamında belirlenen havzalarda yetiştirilecek ürünler amacıyla verilecek destekler de tespit edildi. Buna göre, 2022 üretim yılında prim desteği yerine adlandırılan fark ödemesinde 18 üründen çabucak yaş çay desteği 13 kuruştan 30 kuruşa çıkarıldı. Ayrıksı ürünlerde destek artışı yapılmadı. 2020 ve 2021 üretim yılında olduğu üzere 2022 yılında dahi etraf gündöndü, kuru fasulye, nohut, mercimekte kilogram başına 50 kuruş bindi verilecek. Kütlü pamukta kilogram başına 110 kuruş, soyada 60, kanolada 80, aspirde 55, kuş yemi mısırda 3, buğday, rüşvet, çavdar, tritikale ve çeltikte 10 kuruş, zeytinyağında 80 ve kuş yemi zeytinde 15 kuruş sübvansiyon primi ödemesi yapılacak.
SU SIKINTISI OLAN BÖLGELERDEKİ ÜRETİME FARK ÖDEMESİNE İLAVE YÜZDE 50 BINDI ÖDENECEK
Bu arada, su kısıtı olan bölgelerde nohut, yasmık ekenlere sunulan fark ödemesine ilave yüzdelik 50 destek ödenecek. Damlama sulama ile sulanan alanlar dünya kuş yemi mısıra destekleme ödemesi yapılmayacak.
HAVZA DIŞINDA ÜRETİM YAPANLARA BINDI YOK
Reisicumhur Kararı gereğince, Türkiye Tarım Havzaları Istihsal ve Destekleme Modeli kapsamında desteklenen ürünlerin mıntıka dışında yetiştirilmesi yerinde belirlenen ürünlere mazot, basma, ayırt ödemesi, az içi sertifikalı evlat kullanma, ağızotu bitkileri ve fındık düzlük bazlı dirimlik desteği verilmeyecek.
YEM ÜRETİCİLERİNE HASAT KAYDIYLA DESTEK SAĞLANACAK
Ekincilik Havzaları Üretim ve Sübvansiyon Modeli kapsamında ağızotu bitkileri desteğinde ÇKS’ye mukayyet arazileri üstünde kaba yemleme giysi üzere haddinden fazla almanak ve tek yıllık ağızotu bitkileri ekimi işleyen üreticilere ürünü hasat etmeleri kaydıyla bindi sağlanacak.
Yem bitkileri istihsal desteği, dekar başına almak üzere korunga için 90 lira, bir tane yıllık yemleme bitkileri amacıyla 60 teklik, silajlık ekilişler (etki/zayıf) için 60 lira, yapay çayır mera amacıyla 150 teklik, haddinden fazla almanak ağızotu bitkilerinde sulu olanlar amacıyla 90 lira, zayıf olanlar için da 40 liralık ve silajlık ekilişler için 100 teklik olacak.
Yer şeş sularının ancak seviyede ve su kısıtı olduğunun Ekincilik ve Orman Bakanlığı’nca belirleme edildiği havzalarda bu sene ekilen yem bezelyesi, fiğ, Macar fiği, burçak ve mürdümük üzere yem bitkisi desteğine ilave yüzde 50 bindi verilecek.
BUZAĞI BAŞINA 500 LİRA DESTEK
Hayvancılık alanında, programlı aşıları bütün, 4 kamer ve üst yaşta, ilkine buzağılama yaşı sunu aşkın 960 aktarılma yahut sonuç iki buzağılama arası sunu çok 600 dönme olan ineklerin doğan buzağıları üzere hayvan başına 500 lira bindi sağlanacak.
Ağrı, Ardahan, Artvin, Bayburt, Bingöl, Bitlis, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Giresun, Gümüşhane, Hakkari, Iğdır, Kars, Muş, Ordu, Rize, Sivas, Şırnak, Trabzon, Tunceli ve Van’birlikte doğan buzağılar için ilave 200 lira ödenecek.
Döl Kontrolü Protokolü kapsamındaki boğalardan, eğreti tohumlama sonucu doğan buzağılara arttırma 100 lira destek ödenecek.
Buzağı bindi şartlarını karşılayan buzağı başına ödeme birim miktarlarının 20 başa kadar kâffesi, 21-100 başa kadar yüzde 75’i, 101-500 kelle üzere yüzdelik 50’si ödenecek.
DİŞİ MANDALAR İÇİN 500 LİRA BINDI
Dişi mandalar amacıyla 500 lira, gerçek kütüğüne kayıtlı calip mandalar üzere ilave 300 liralık, programlı aşılarının tamamlanması kaydıyla 4 ay ve cisim malaklar amacıyla 500 lira, üs kütüğüne kayıtlı malaklar için bile ilave 300 lira, takma tohumlamadan doğan malaklara antrparantez arttırma 500 teklik destek ödenecek.
Islah gayeli benzen mazruf analizi yapılan ve bakanlıkça belirlenen süt nitelik kriterlerini sağlayıcı takma tohumlamadan doğan bozulmamış sütçü yahut toplanmış soy beherglas keriz için 100 liraya büyüklüğünde destek verilecek.
En az 1 baş, arz çok 50 başlangıç düve (camız karışma) alımına üstelik bakanlıkça belirlenecek düve bedelinin yüzdelik 40’ı ev içinde doğma ve düve merkezlerinden temin edilen düvelere ise yüzde 50’si büyüklüğünde tutma ödemesi yapılacak.
HASTALIKLARDAN ARİ İŞLETME DESTEĞİ 600 LİRA
Hastalıklardan açık pres desteği, damızlık boğalar dışındaki 6 ay üzeri yaştaki ayvaz hayvanlar dünya, cemi sığırlar amacıyla efsanevi sahiplerine 600 liralık ifa gerçekleştirilecek.
Ari sığır başına ödeme ünite miktarları 500 başa büyüklüğünde yekpare, 501 başlangıç ve beden için yüzdelik 50’sine kıymet gelen tutarın ödenmesi yoluyla uygulanacak. Ayrıca Musaddak Benzin Çiftliği Sertifikası’na topluluk işletmelerdeki daylak işletme desteği düz mecmu sığırlar için ilave 100 liralık bindi verilecek.
Vekâlet anahtar sistemlerine kayıtlı, az içre doğma ve besi süresini tamamlamış erkek sığırlarını (manda dahil) mevzuatına akla yatkın kesimhanelerde kestiren, Bakanlıkça ırk ve asıl bazında belirlenecek karkas ağırlığı kriterini sağlayan 1-200 sarrafiye için (200 ser dahil) hayvan başına dönem ve ünite kıymet üzerinden 500 lira destek ödenecek.
ÇOBAN BAŞIN İSTİHDAMINA 12 BİN LİRA DESTEK VERİLECEK
Küçükbaş hayvancılık desteklemelerinde, güdücü istihdam desteği, 100 ser ve vücut bilgili kucak gâvur varlığına eş işletmelere veya çobanlara 12 bin teklik yerine ödenecek.
Damızlık koyun-tutturuk yetiştiricileri birliklerine organ yetiştiricilerin, Nezaret pusat sistemlerine kayıtlı kurnaz kucak başına 50 teklik, bilgili tutturuk başına 50 lira, kurnaz tiftik keçisi başına ilave 20 liralık, göçebe yetiştiricilerine bilgili koyun inatçı başına ilave 2 lira destek ödemesi yapılacak.
Bir önceki yılın iri kucak-keçi desteğini düzlük ve sübvansiyon yılında kart koyun gâvur sayısını zait işletmelere, tıpkısı eski yılın kuzu ve oğlaklarının, tutma yılında kart koyun, aksi vasfına ulaşanlarına Bakanlıkça belirlenen artım oranını aşmamak kaydıyla hayvan başına 200 teklik destek ödenecek.
İPEK BÖCEĞİ VE TİFTİK YETİŞTİRİCİLERİNE DESTEK
Tiftik ve Yapağı Ekincilik Satma Kooperatifleri Birliği’ne (Tiftikbirlik) kapalı kooperatiflere, Damızlık Koyun Tutturuk Yetiştiricileri Birlikleri’ne yahut Bakanlığa mukayyet yün el işi tesislerine yetiştirici makbuzu karşılığında satan ve Tiftik Taşıt Sistemi (TKS) Fen Tabanı’na kaydettiren üreticilere cedi tiftiğinin kilogramına 70 liralık, sermaye tiftiğin kilogramına 60 lira, ikincil tiftiğin kilogramına 25 teklik, sözleşmeli istihsal kapsamında üretilen tiftiğe bile ilave 10 teklik ödeme yapılacak.
İpek böceği yetiştiriciliğinde ücretsiz çocuk sağlayıcı Kozalak Tarım As Kooperatifleri Birliği’ne (Kozabirlik), dağıttığı kutu başına 240 teklik, ürettiği gözyaşı ibrişim kurdu kozasını Kozabirlik/kooperatifleri veya cümbüş alanı kozadan flatürle ipek çekimi ve el işi olan hükmi şahsiyet vasıflarına erbap işletmelere satan yetiştiricilere, gözyaşı kozanın kilogramına 160 lira ödeme yapılacak.
BİRLİKLERE ÜYE ÜRETİCİLERE ARILI KOVAN BAŞINA 20 LİRA
Nezaret Arıcılık Kayıt Sistemi’ne kayıtlı, forma birliği düzeyinde örgütlenmiş müstahsil birlikleri ve/yahut üretici birliklerine üye üreticilerine üstelik arılı kapçık başına 30, organ olmayanlara 20 liralık, Bakanlıktan üretim izni almış damızlık arı beyi üreticilerinden satın alıp kullandıkları maya arı beyi başına 100 lira destek sunulacak.
Bakanlıkça programlanan aşılama uygulamaları sonrasında oluşan atıklar için efsanevi sahiplerine, kocabaş hayvan atıkları için bin 400 teklik, küçükbaş hayvan atıkları üzere 250 teklik atılan desteği, hayvan hastalıkları ile savaş çerçevesinde Bakanlıkça belirlenen programlı aşılamalar ve küpe uygulamaları üzere uygulayıcılara kocabaş efsanevi başına 2 teklik, küçükbaş efsanevi başına ise 1,5 liralık destek ödemesi yapılacak.
ALABALIK İÇİN KİLOGRAM BAŞINA 1 LİRA BINDI
Su ürünleri desteği çerçevesinde 350 bin kilogram karışma, ala amacıyla kilogram başına 1 liralık, yeni türlere 3 liralık, merbut sistem üretime 2 liralık, kilo üstü ala yetiştirilmesine ve sazana 1,5’ar liralık, midye üzere kilo başına 50 kuruş bindi sağlanacak.
10 bin adede kadar kuluçkahane maya alabalık desteği balık başına 60 teklik, yer havuzlarda balık yetiştiriciliğine 30 bin kilogram dahil kilogram başına 2 lira verilecek.
HAYVAN GENETİK KAYNAKLARININ KORUNMASI DESTEĞİ
Hayvan kalıtım bilimi kaynaklarının yerinde korunması ve geliştirilmesi destekleri kapsamında Bakanlıkça makbul projeler üzere yetiştiricilere, kocabaş koruması üzere hayvan başına 1000 teklik, küçükbaş korumaya efsanevi başına 150 teklik, sığır pedigrili korumaya bin 200 teklik, münezzeh korumaya kovan başına 80 liralık, ipek böceği korumaya kilogramda 170 teklik, düzelti programındaki kucak, aksi ve yavrularına halk elinde düzelti seçkin sürüde hayvan başına 150 teklik, aya sürüde 100 liralık, umum elinde manda ıslahı (anaç manda), boğa ve sene ortamında doğuran kurnaz mandaya efsanevi başına 2 bin lira, yıl süresince doğurmayan iri mandaya efsanevi başına 1200 liralık, damızlığa boşanmak için seçilen domestik sığır (düve/tosun) hayvan başına bin 500 teklik, damızlığa ayrılmayan amacıyla bin 300 teklik, maya eş materyale (antrenör-teke) efsanevi başına elit sürüde 350 teklik, aya sürüde 250 teklik destek sağlanacak.
SERTİFİKALI KUMPIR TOHUMU KULLANANA 200 LİRA DESTEK
Yurt içi sertifikalı nesil kullanma desteği çerçevesinde dekara aspir amacıyla 10 liralık, kanola için 30 liralık, süsen için 8 liralık, arpa, buğday, çavdar, tritikale, yulaf, çeltik amacıyla 50 lira, zayıf fasulye, mercimek ve yonca üzere 60 liralık, nohut için 50 lira, kumpir üzere 200 liralık, fiğ, yemleme bezelyesi, korunga ve soya üzere 45 liralık, düzlük fıstığı üzere 34 lira ödeme gerçekleştirilecek.
Sertifikalı fide/direk kullanım desteği, antep fıstığı, koz, badem, semavi yemiş ve aronya için 400 teklik, armut, ayva, elma, kiraz, nektarin, şeftali, erik, sulu zırtlak, mandalina, portakal, kayısı, vişne, zeytin, diğer ürün türleri ve asılı (nar ve muz dış) için 280 teklik, sertifikalı çilek fidesi ile bostan tesisi üzere bile dekar başına 400 teklik olacak.
Yurt zarfında sertifikalı evlat üreten/ürettiren ve sertifikalandıran, mahdut ortamında satışını gerçekleştiren, Bakanlık marifetiyle mezun tohumculuk kuruluşu kabul edilen ÇKS’ye kayıtlı çiftçilere bu sene ürettikleri çeşitli sertifikalı tohumluklarla özgün/esas ve üstü tohumluklara da türüne bakarak kilogram başına 0,1-5 lira sıkıntılı içi sertifikalı soy sop üretim desteği ödemesi yapılacak.
Sertifikalı aşılı amut başına 0,5 lira, aşısız fidan başına ise 0,25 teklik destek sağlanacak.
ÇİFTLİK MUHASEBE VERGİ AĞINA KAYITLI 6 BİN İŞLETMEYE, İŞLETME DESTEĞİ
Kom Saymanlik Malumat Zehir Sistemi’nin 81 ilde uygulanmasına devam edilecek ve sabık yıl vasıta altına alınan 6 bin işletmeye, işletme başına 600 lira ödenecek.
Tarımsal yayım ve müşavirlik desteği yerine, Bakanlıkça yetkilendirilerek zirai yayım ve danışmanlık hizmeti sunan başıboş tarım danışmanları ile tarım odası ve üretici örgütlerinde sunma fazla 5 tarım danışmanı görünmek için istihdam edilen beher tarım danışmanı üzere 72 bin lira ödenecek. Ödemeler fiyat 2 epizot halinde gerçekleştirilecek.
